تعیین توزیع زمانی و مکانی دمای سطحی دریای خزر جنوبی با استفاده از مدل عددی

این تحقیق یک مدل عددی را برای پیش بینی و تعیین توزیع مکانی ـ زمانی دمای سطحی خزر جنوبی ارائه می دهد. مدل عددی مذکور بر اساس حل معادلات حاکم بر توزیع دما و جریان استوار است. برای حل عددی معادلات و گسسته سازی آنها از روش تفاضل متنهای (finite difference) استفاده گردید. به این منظور از طرح واره های دو گامی لکس ـ وندروف برای جملات فرارفتی و دوفورت ـ فرانکل برای جملات انتشاری استفاده شد. در این مطالعه شبکه ای که برای شبکه بندی محیط مورد استفاده قرار می گیرد، شبکه آراکاوی c تعدیل یافته و در دستگاه کروی زمین با آرایه های قائم سیگما است. ابعاد منطقه مورد مطالعه برای خزر جنوبی کیلومتر و ابعاد شبکه مدل است. مدل برای دو حالت اجرا شد، در حالت اول فرض شده است که یک بسته دمایی آب ناحیه میانی خزر از ناحیه کناری مرز باز وارد آب های منطقه جنوبی می شود و در حالت دوم فرض شده از کل ناحیه مرز باز شمالی حوضه خزر جنوبی آب ورودی با دمای مشخص وارد این حوضه می شود. برنامه نوشته شده بر این اساس است که نحوه انتشار دما و تأثیرات دمایی بسته آب ورودی از مرز باز به منطقه مورد مطالعه را با توجه به تغییرات مکانی و نحوه گردش آب منطقه پیش بینی خواهد کرد. مدل برای 10 روز از حالت اولیه اجرا شد. به منظور حل عددی معادلات برنامه رایانه ای به زبان تهیه شده و خروجی این برنامه با استفاده از نرم افزارهای arc view, tec plot, surfer رسم شد. نفوذ بسته دمایی در سواحل غربی بیشتر از سواحل شرقی است. با توجه به اینکه اختلاف دمایی بسته با دمای محیط اطراف در سواحل شرق بیشتر است مشاهده می شود که نفوذ بسته در سواحل شرقی کمتر است. لذا عامل موثر در میزان نفوذ بسته دمایی در این حالت جریانهای سطحی خزر جنوبی است که سبب انتقال توده آب می شود. محدوده سرعت حرکت سطحی این بسته دمایی در حالت اول از اجرای مدل بین 56/0 تا 74/0 متر بر ثانیه و در حالت دوم بین 6/0 تا 84/0 متر بر ثانیه محاسبه شد.